Via een uitvaartondernemer werd ik gevraagd een oudere stervende man en zijn familie te helpen. De man lag al meer dan vijf weken in bed en hij stierf niet. De familie begon zich zorgen te maken dat er nog iets was waardoor hun vader het leven niet kon loslaten. Ze vroegen of ik hem kon helpen.
Stervensbegeleiding voor wie?
Bij het korte kennismakingsgesprek met een van de dochters bleek dat vader eigenlijk al twee weken niet meer sprak. Bovendien bleek hij tijdens zijn leven nooit hulp gezocht te hebben voor zichzelf. Hij loste zijn problemen liever zelf op. Het werd voor mij duidelijk dat hij geen hulp van mij zou willen en een gesprek was sowieso niet meer haalbaar.
Ik bood de dochter aan dat ik wel haar en de andere naasten stervensbegeleiding kon geven zodat zij het zouden kunnen volhouden om bij vader te zijn. Dat leek de dochter een fijn idee.
Deur dicht
Zo kwam het dat ik op een avond aan een grote eettafel zat met bijna alle kinderen van de man en wat aanhang. Vader lag in een andere kamer te slapen. We deden de deur dicht om vrijuit te kunnen praten. Een eerder sterfgeval dat op de familieleden grote indruk had gemaakt was het plotselinge overlijden van hun moeder door een ongeluk, lang geleden. Dat is natuurlijk iets heel anders dan het langdurige sterfbed waar ze nu bij zaten. Het werd tijd voor stervensbegeleiding aan de familie van de stervende.
Angsten
De kinderen waren erg op hun vader gesteld, dat merkte ik aan hoe ze over hem spraken. Ze hielpen allemaal mee met de verzorging, samen met de thuiszorg. Tijdens ons gesprek legde ik uit welke situaties je tegen kan komen bij een natuurlijk overlijden. Ze spraken hun angsten uit naar mij en elkaar, zoals: “Ik ben zo bang dat Pa zal stikken.” Gelukkig bleek vader tot nu toe niet benauwd te zijn geweest en ook geen longziekte te hebben. Ik kon ze gerust stellen dat stikken dan zeer onwaarschijnlijk zou zijn. Hij zou wel kunnen gaan reutelen op het laatst. Door ze daarover te informeren zakte de angst bij hun enorm.
Krachtige zinnen om aan de stervende te zeggen
Ik heb ze vooral geleerd wat ze nog tegen vader konden zeggen, ook al sprak hij niet meer terug. Een stervende blijft namelijk nog lang horen. Hele krachtige zinnen om uit te spreken zijn:
- Het spijt me…
- Ik vergeef je…
- Ik dank je…
- Ik hou van je…
Deze zinnen kun je eventueel aanvullen met wat voor jou belangrijk is om te zeggen. Zo laat je de ander weten wat diegene voor jou heeft betekend.
Gerust gevoel
De familie liet mij weten dat vader twee dagen later rustig is ingeslapen. Ze konden hem met een gerust gevoel laten gaan, mede dankzij die ene avond stervensbegeleiding aan de familie van de stervende aan de eettafel.
Dit werk wil ik ook zo graag gaan doen.
Ik heb het gedaan vanuit kinderverpleegkundige maar hoe wor je nu stervensbegeleiding coach? Heb jij een opleiding gevolgd?
De opleiding die ik heb gedaan bestaat niet meer. Maar er zijn andere opleidingen om stervensbegeleider te worden. Je kunt bijvoorbeeld kijken bij de Academie voor Geesteswetenschappen in Utrecht en bij het Landelijk Expertisecentrum Sterven. Je zou je ook kunnen aanmelden als vrijwilliger (of betaald als verpleegkundige) in een hospice bij je in de buurt. Veel succes!
Ik volg op dit moment een opleiding als stervensbegeleider, bij Sonnevelt opleidingen in Utrecht. Deze duurt een half jaar, en de lesdag is twee keer per maand (bij mij op een vrijdag)