Tijdens mijn studie heb ik les gehad van Manu Keirse over sterven en rouw en dat waren prachtige lesdagen. Hij kan ingewikkelde dingen heel helder en duidelijk uitleggen. Hij geeft prachtige voorbeelden van situaties uit de praktijk die hij heeft meegemaakt. En bovendien kan hij goed vertellen. Er zijn op internet heel wat video’s te vinden met zijn lezingen (zoals deze). Ik kijk ze zo nu en dan nog eens om mijn kennis op te halen. En elke keer haal ik er weer iets nieuws uit.
Gisteren hoorde ik hem vertellen: sterven is verhuizen van de buitenwereld naar het hart van de mensen die u hebben liefgehad. Die uitspraak raakte mij. Ik moest denken aan mijn laatste verhuizing. We verhuisden van een appartement naar een huis met drie woonlagen en een tuin. We moesten onze wortels losmaken van onze dierbare, bekende en veilige plek en ons de nieuwe plek eigen maken. Het nieuwe huis opknappen, schoonmaken en inrichten naar hoe wij daar wilden leven, de nieuwe omgeving leren kennen. Ik herinner me die periode als een achtbaan, ons leven stond op zijn kop, onze basis was losgeslagen. Het bracht gevoelens van angst, verdriet, uitputting en boosheid met zich mee. Het duurde een tijd voordat we helemaal geland waren op onze nieuwe plek, voordat het voelde als thuis en van ons. En het gaf ons ook nieuwe kansen – er lag nieuw geluk in het verschiet, al was dat tijdens de onrust en drukte van de verhuizing lang niet altijd zichtbaar.
Het sterven van een geliefde brengt ook enorm veel onrust, boosheid en verdriet met zich mee. Voor mij klopt die vergelijking met een verhuizing wel. En de pijn die dat oplevert past best bij het beeld dat iemand een nieuwe kamer aan het inrichten is in je hart – oude tegels van de muren afbikken, nieuwe leidingen leggen, puin ruimen, nieuwe wandbekleding erop, schuren en verven, gaten boren om gordijnen op te hangen. Logisch dat je hart dan pijn doet. Zo voelt rouw.
Sterven is verhuizen van de buitenwereld naar het hart van de mensen die u hebben liefgehad – Manu Keirse